Aslında sabun bir antiseptik, yani mikrop öldürücü değildir. Normal
bir deri üzerinde, ölü deri hücreleri, kurumuş ter, çeşitli
bakteriler, yağlı ifrazatlar ve toz vardır. Sabunun özelliği, mekanik
olarak derimizin üzerinden bunların alınmasını sağlamasıdır. Suyu ve
yağı (ne yağı olursa olsun) aynı kaba koyarsanız birbirlerine hiç
karışmazlar aksine su ve yağ molekülleri arasında birbirlerini iten
bir güç vardır. Elimizi sadece su ile yıkadığımızda, derimizin
üzerindeki yağ tabakası, suyun derimize temasına mani olur, onu
dağıtır ve tam anlamı ile temizlik sağlanamaz. İşte burada sabun
devreye girer ve aracılık rolünü üstlenir.
Sabunun bilinen tarihi 2000 yıldan da öncesine uzanır. Hatta
Anadolu'da 4000 yıl evvel Hititlerin yaktıkları bitkilerin külleri ile
ellerini temizledikleri bilinmektedir. Sabun, tarihinin her döneminde
ucuz ve kolay bulunabilen malzemelerden yapılmıştır. Romalılar sabun
yapabilmek için, kireç taşını ısıtarak kireç elde etmiş, bu ıslak
kireci sıcak ağaç külleri üzerine püskürtüp sonra da
karıştırmışlardır. Oluşan gri çamuru sıcak su dolu bir kazana dökerek
keçi yağı ile saatlerce karıştırarak kaynatmışlar-dır. Kirli
kahverengi kalın bir tabaka oluşunca, soğumaya bırakmışlardır. Soğuma
sonucu sertleşen tabakayı parçalara bölerek sabun olarak
kullanmışlardır.
İşte sabun budur. Her sabun kireç gibi bir alkali madde ile bir çeşit
yağın karışımıdır. Günümüzde alkali olarak kireç yerine genellikle
kostik soda kullanılıyor. Keçi yağı yerine de, sığır ve koyun
yağlarından elde edilen don yağları, hurma, pamuk çekirdeği ve
zeytinden elde edilen yağlar kullanılıyor.
Alkali ve yağdan meydana gelen sabun da anne ve babasının
özelliklerini taşır. Yani bir taraftan yağı severken diğer taraftan
suyu sever. Sabun moleküllerinin bir ucu yağı, diğer ucu da bir alkali
olan suyu çeker. Ellerimizi ovuşturduğumuzda yağ ve kirler,
dolayısıyla içindeki bakteriler parçalanır. Sabun molekülleri bu yağlı
kirleri sararlar suyla birleştirirler ve artık çözünemez hale
getirirler. Musluktan akan su ile de uzaklaşır giderler. Ellerin
kurulanması ile de bakterilerin çok sevdiği nemli ortam ortadan
kalkmış olur.
Günümüzün modern marketlerinde ise sabunun, bazı katkı maddeleri,
boyalar, parfümler, deodoranlar, bakteri giderici maddeler, kremler,
losyonlar ve reklamlarda söylenilen diğer maddeler eklenmiş hali ile
karşılaşıyoruz. Şampuan, diş macunu, tıraş kremi ve kozmetikler,
sabunun sodyumun değişik bileşikleri ile yapılmış diğer adlarıdır.
Eğer kostik soda yerine potasyum kullanılırsa, daha yumuşak olan sıvı
sabun elde edilir.
ALINTIDIR
Salı Eyl. 08, 2009 5:38 pm